Zgłoszone referaty i streszczenia 2015-09-11

Za brzmienie tytułów oraz streszczeń w j. polskim i angielskim
odpowiedzialni są autorzy zgłoszonych referatów.


Scholastyka Baran, Katarzyna Bikowska / Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Biblioteka medyczna w sieci – wykorzystanie mediów społecznościowych
Medical library online – exploitation of the social media

Streszczenie
Olbrzymia popularność narzędzi społecznościowych wpłynęła na funkcjonowanie bibliotek. Instytucje te podjęły się integracji bibliotecznych serwisów ze społecznościwymi narzędziami, rozwijając tym samym usługi modelu 2.0. Cześć bibliotek stara się wykorzystać potencjał dostępnych platform, inne koncentrują się na wybranych mediach, posługując się nimi w różnych celach (marketing i promocja, otwieranie i zwiększanie widoczności zasobów bibliotecznych, obsługa użytkowników i zacieśnianie z nimi relacji, tworzenie społeczności i in.)
Autorki artykułu poddadzą analizie wykorzystanie narzędzi Web 2.0 w bibliotekach uniwersytetów medycznych w Polsce, uzupełniając wnioski przykładami ze świata. Punktem wyjściowym badań będą strony domowe bibliotek medycznych i umieszczone na nich odsyłacze (wtyczki) wykorzystywanych narzędzi 2.0, wraz z ich zawartością. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania: w jaki sposób i w jakim stopniu biblioteki medyczne wykorzystują media społecznościowe i jakie tworzą przy tym interakcje.

Abstract
The enormous popularity of social tools has influenced on functioning of the libraries. These institutions undertook the integration of the library services together with social tools, developing 2.0 model's service at the same time. Some of the libraries are trying to exploit the potential of available platforms, others are concentrating on chosen media and use them for various purposes (marketing and promotion, opening and increasing the visibility of library resources, users' services and strengthening the relation with users, creating the community, etc).
The authors of the following article will analyse the use of 2.0 Web tools at the libraries of Medical Universities in Poland, completing the conclusions with the examples from abroad Home pages of medical libraries and reference marks (plugs) of using 2.0 tools put on them along with their content , will be a starting point of the researches. The article is an attempt of answering the questions: in what way and to what extent medical libraries are using social media and interact with them.


Aleksandra Chalińska, Ewelina Rybka / Biblioteka Główna GUMed

„Nie zadzieraj nosa, nie rób takiej miny..."
Czyli studenci zagraniczni widziani oczami
polskich studentów i bibliotekarzy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Próba odnalezienia recepty na pozytywną zmianę
How foreign students are viewied by Polish students and librarians from Medical University of Gdańsk. Trying to find a prescription for positive change

Streszczenie
Temat umiędzynarodowionych środowisk akademickich i funkcjonowania w nich studentów zagranicznych pojawił się przed rokiem na XXXII Konferencji Problemowej Bibliotek Medycznych. Przedstawione wówczas wyniki badań tej grupy studentów stały się inspiracją do uzupełnienia obserwacji o punkt widzenia polskich studentów oraz bibliotekarzy. Celem przeprowadzonej obecnie ankiety była próba określenia wizerunku studenta obcokrajowca w przestrzeni akademickiej w oczach polskiego studenta i bibliotekarza Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Interesowało nas, jakie mity i stereotypy dotyczące studentów zagranicznych tkwią w świadomości badanych oraz co stoi na przeszkodzie procesowi integracji, a co go wzmacnia. Wyniki ankiety podpowiedzą, jakich działań konsolidujących wielokulturowe środowisko akademickie ze strony biblioteki oczekują polscy studenci i sami bibliotekarze, a także, co może zrobić biblioteka we współpracy z uczelnią, aby ułatwić zagranicznym studentom poruszanie się w rzeczywistości akademickiej oraz zaadaptowanie się do obcego kulturowo środowiska Polski.

Abstract
The issue of international academic communities and students coexistence appeared during the 32nd Annual Polish Medical Libraries Conference a year ago. The presented results of our survey of this group of students inspired us to complete our research with a point of view of Polish students and librarians. Surveys were conducted as attempt to define the image of a foreign student in the academic community in opinion of Polish students and librarians from the Medical University of Gdańsk. We were interested what myths and stereotypes about foreign students the respondents have as well as what stands in the way of the integration process, and what strengthens it. Survey results will tell us what activities consolidating multicultural academic community are expected from the library by Polish students and librarians themselves. Secondly, we will find what could be done in the library, in cooperation with the university, to help foreign students to feel as a real member of academic society and to adapt to Polish culture.


Anna Cymbor, Edyta Rogowska / Biblioteka Główna PUM w Szczecinie

Internet bez barier – biblioteczne serwisy www wobec standardu WCAG 2.0
Internet without barriers – library’s websites to WCAG 2.0 standard

Streszczenie
W czasach ogólnego dostępu do internetu i informacji w nim zawartych pojawiła się potrzeba dostosowania serwisów www do wszystkich potencjalnych grup odbiorców, również osób niepełnosprawnych. W artykule przybliżono zagadnienie standardu Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 jako zbioru wytycznych dotyczących budowy serwisów internetowych. Uwzględnia on potrzeby ludzi niedowidzących, niedosłyszących czy też niepełnosprawnych ruchowo.
W pracy wymieniono akty prawne dotyczące standardu WCAG 2.0 i wdrażania go w polskich instytucjach publicznych. Ma to pomóc tym, dla których często jedyną formą kontaktu ze światem zewnętrznym jest internet.
Na koniec przedstawiono stan prac w bibliotece Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie oraz w innych polskich bibliotekach medycznych pod kątem wdrażania standardu WCAG 2.0.

Abstract
In the times of universal access to the internet and information the need of adapting the websites to all potential audiences, including people with disabilities is essential. The article describes Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 standards which are guidlines for creating and building websites accessible for users visually impaired, hearing impaired and physically disabled.
The legal instruments relating WCAG 2.0 and their implementation in the Polish public institution is mentioned. The goal is to help people with different disabilities for whom intenet is often the only way of contact with the outer world. The legal instruments relating WCAG 2.0 and their implementation in the Polish public institutions is mentioned.
Finally the status of implementation of WCAG 2.0 in the Library of the Pomeranian Medical University and the other Polish medical libraries is presented.


Katarzyna Falow, Małgorzata Gorczewska / Biblioteka Główna GUMed

Potrzeba nadaje sens działaniu czyli o gromadzeniu danych statystycznych w Bibliotece Głównej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego słów kilka
The need gives meaning to action – a few words about statistical data collection at the Main Library of the Medical University of Gdańsk

Streszczenie
Do efektywnego zarządzania biblioteką oraz skutecznej promocji świadczonych usług niezbędne jest gromadzenie i analizowanie statystyk bibliotecznych. Wszystkie biblioteki są zobowiązane do corocznego wypełniania arkuszy GUS, sporządzania okresowych sprawozdań według zaleceń oraz zarządzeń swoich zwierzchników oraz przygotowywania różnego typu zestawień. Gromadzone dane statystyczne są jednym z elementów oceny przy podejmowaniu decyzji przez zarządzających różnego szczebla, tj. na poziomie kierowników oddziałów, dyrektora biblioteki czy też władz uczelni.
Celem referatu jest przedstawienie i omówienie autorskiego programu do gromadzenia danych statystycznych, powstałego i wdrożonego w 2010 roku w Bibliotece Głównej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Podjęto również próbę oceny, w jakim stopniu panel statystyczny jest wykorzystywany w procesie zarządzania biblioteką.

Abstract
It is necessary to collect and analyze library statistics in order to effectively manage the library and promote its services. Every year all libraries are required to fill Central Statistical Office of Poland declarations and to prepare different types of reports, among others things periodic reports in accordance with instructions of university superiors. Collected statistical data have the big influence on the decisions made by managers at various levels, i.e. at the level of heads of departments, library director or the university authorities.
The aim of this paper is to present and discuss the computer program, made and implemented in 2010 at the Main Library of the Medical University of Gdańsk, for collecting the statistical data. We have also tried to answer how the statistical panel is used in the process of library management.


Jacek Głębocki, Grzegorz Pietruszewski / Splendor Systemy Informacyjne

Import opisów bibliograficznych do Polskiej Bibliografii Naukowej
Import of bibliographic descriptions to the Polish Scholary Bibliography

Streszczenie
"Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw" zobowiązuje jednostki naukowe do wprowadzenia danych o "publikacjach w czasopismach naukowych oraz monografiach naukowych lub w rozdziałach w monografiach naukowych autorstwa pracowników jednostki naukowej" do Systemu Informacji o Nauce. Autorzy przedstawiają problemy, z którymi można się zetknąć w trakcie konwersji danych, proponują metody ich rozwiązania oraz oceniają przygotowanie Polskiej Bibliografii Naukowej do współpracy z nowoczesnymi systemami bibliograficzymi.

Abstract
The Polish universities and research institutes are required to deliver data to Polish Scholarly Bibliography under compulsion of law. This paper focuses on problems solving in the area of data conversion into Polish Scholarly Bibliography and presents an assessment of the data aggregation method and its realization in Polish Scholarly Bibliography.


Anna Grygorowicz, Elżbieta Kraszewska / Biblioteka Główna GUMed

Bibliotekarze w sieci e-systemów – zysk czy strata?
Librarians and the network of e-systems - the profit or loss?

Streszczenie
Biblioteki zobligowane są do wprowadzania różnego typu danych do szybko rozwijającej się sieci programów i systemów informatycznych, począwszy od tych utworzonych na potrzeby instytucji centralnych, takich jak MNiSW czy GUS, poprzez wewnątrzuczelniane, po te funkcjonujące na potrzeby samych bibliotek. Dodatkowo uzupełniamy też wiele ankiet oceniających zarówno uczelnie, jak i biblioteki. Wprowadzanie danych do systemów jest dla bibliotekarzy kolejnym wyzwaniem logistycznym, wymaga coraz większego zaangażowania i stanowi poszerzający się nieustannie obszar naszej aktywności zawodowej.
Referat jest próbą przedstawienia tego problemu z punktu widzenia Biblioteki Głównej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz odpowiedzi na pytanie o relacje pomiędzy naszym zaangażowaniem we wprowadzanie wymaganych danych a zyskami z wykorzystywania w codziennej praktyce informacji zawartych w obsługiwanych systemach.

Abstract
Libraries are obliged to input various types of data to the rapidly growing network of programs and systems, from those created for the needs of central institutions such as the Ministry of Science and Higher Education and Central Statistical Office of Poland, through internal universities systems, till those the libraries need themselves. In addition libraries have to fill many surveys evaluating both the universities and libraries. This obligation is for librarians another logistical challenge and causes new duties for the library staff. This area of our activity is constantly expanding.
The paper presents this problem from the point of view of the Main Library of Medical University of Gdańsk. We try to answer the question of the relationship between our involvement in the implementation of the required data to the systems and the profits in daily practice from using information contained in supported systems.

 


Bolesław Howorka / Biblioteka Główna UM w Poznaniu

Rozprawa doktorska w bibliotece (po nowelizacjach ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym …)
A PhD thesis in a library (after amendments to the Act on Academic Degrees and the Academic Title)

Streszczenie
O procedurach związanych z uzyskaniem stopni naukowych mówi ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym... (j. t. w Dz. U. 2014, poz. 1852; zm. w Dz. U. 2015, poz. 249) oraz rozporządzenie w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodzie doktorskim... (Dz. U. 2014, poz. 1383).
Od 1 października 2014 r. rozprawa doktorska musi być kolejnym ważnym utworem naukowym osoby ubiegającej się o stopień doktora (art. 11 ust. 2 ustawy).
Biblioteka uczelni może udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, utwory rozpowszechnione, w tym także rozprawy doktorskie, może również udostępniać te egzemplarze dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek uczelnianego systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na jej terenie (art. 28 pkt 1 i 3 ustawy o prawie autorskim), jeśli te egzemplarze wchodzą w skład zbiorów tej biblioteki. Nie wolno, bez zgody twórcy, przekazać egzemplarza rozprawy doktorskiej innej bibliotece, w tym także regionalnej lub innej bibliotece cyfrowej.

Abstract
The procedures associated with obtaining academic degrees are discussed in the Act on Academic Degrees and the Academic Title (consolidated text in Dz. U. 2014, item 1852; amended: Dz. U. 2015, item 249) and the decree on detailed procedures and conditions of conducting activities in the process of commencing a doctor degree conferral procedure (Dz. U. 2014, item 1383).
From October 1st, 2014, a doctoral dissertation must be a consecutive important scientific work of a person applying for a doctoral degree (art. 11 passage 2 of the act).
A university library, in the frame of its own statutory tasks, can provide free access to already published works including doctoral dissertations; may, as well, provide these pieces for the purpose of research and cognitive aspects by means of terminals of the university computer system situated at the university area (art. 28 points: 1 and 3 of copyright law), only if these items are included in the collection of the library. It is not allowed, without the author’s permission, to transmit a copy of the doctoral dissertation to another library, including regional or any other digital library.


Magdalena Kotlarek-Naskręt, Roma Hajduk / Biblioteka Główna UM w Poznaniu

Możliwość współpracy bibliotek z kadrą naukową w walce z cyberprzestępczością
The possible cooperation between libraries and scientific workers in fight against cybercrime

Streszczenie
Współczesny związek nauki z internetem jest nierozerwalny. Wirtualny świat, poza oczywistymi korzyściami, pełny jest pułapek i zagrożeń. Kradzież tożsamości naukowców, fałszywe strony czasopism naukowych, przekłamania w wartościach impact factor, sfingowane badania naukowe, nieistniejące konferencje naukowe - to kilka przykładów z całej gamy niebezpieczeństw.
Przez analizę poszczególnych zagrożeń, na jakie są narażeni pracownicy naukowi, spróbujemy odpowiedzieć na pytania:
Czy i jak biblioteki mogą wspomagać środowisko akademickie?
Czy mogą być sprzymierzeńcami w walce z nieuczciwością?
Czy są przygotowane do takich zadań?
A może jest to obszar działań prokuratury i wydziałów do walki z cyberprzestępczością?

Abstract
Nowadays the union of knowledge and the Internet is inseparable. The virtual world, apart from its obvious benefits, is full of traps and threats. The theft of researchers’ identity, false websites of scientific journals, fake impact factor, false scientific research, bogus conferences – these are just a few examples of dangers.
Through the analysis of individual threats, which scientific workers are exposed to we try to reply to the following questions:
Can libraries support the academic community? How?
Can they be an ally in fight against dishonesty?
Are they prepared for such tasks?
Or is it a field of activity of Public Prosecutions or departments for fight against cybercrime?


Witold Kozakiewicz / Biblioteka UM w Łodzi

Ile standardu w standardzie, czyli o korzystaniu z COUNTER i SUSHI w gromadzeniu statystyk wykorzystania zasobów elektronicznych w Bibliotece Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
How many standard is in the standard. Using COUNTER and SUSHI for collecting usage statistics for online resources in Library od Medical University of Lodz

Streszczenie
Ponad 10 lat temu został opracowany i udostępniony standard COUNTER, opisujący format danych, dotyczących statystyk wykorzystania elektronicznych czasopism i baz danych. Od prawie 10 lat dostępny jest standard SUSHI, opisujący protokół do automatycznego pobierania statystyk. Wydawać by się mogło, że jest to wystarczający czas na przygotowanie się przez wydawców do udostępniania, a dla bibliotek do pobierania statystyk zgodnie z przyjętymi standardami. W prezentacji zostanie przedstawione praktyczne wykorzystanie standardów COUNTER i SUSHI na podstawie prawie dwuletniego doświadczenia Biblioteki Uniwersytetu Medycznego w Łodzi z gromadzenia statystyk.

Abstract
Over 10 years ago, the COUNTER standard data format for usage statistic of electronic journals and databases was developed and released. Almost 10 years ago the SUSHI protocol became available for automatic collecting of usage statistics. It seems that this is a sufficient time to prepare for publishers to share, and for libraries to collect statistics with accepted standards. In this presentation will be presented the practical use of standards COUNTER and SUSHI on the basis of almost two years of experience of the Library of the Medical University of Lodz of collecting statistics.


Piotr Krajewski, Mirosława Modrzewska / Biblioteka Główna GUMed


Ciemna strona Open Access – naukowcy w szponach drapieżnych wydawców

The dark side of Open Access scientists in the grip of predatory publishers

Streszczenie
Ruch Open Access (OA), czyli inicjatywa mająca na celu upowszechnienie otwartego modelu komunikacji naukowej, z roku na rok zyskuje zwolenników. Obok znanych i cenionych firm, które poprzez swoją politykę wydawniczą wspierają ruch OA, powstały też takie, które w swej działalności stosują nieprofesjonalne, nieetyczne i krzywdzące publikujących, a często zakazane przez prawo praktyki.

Referat ma na celu przybliżenie działań nieuczciwych wydawców, którzy wykorzystują model OA jako źródło zysku płynące z pobierania opłat autorskich, jednocześnie nie poddając artykułów procesom recenzji oraz korekty. Przyjęło się stosować wobec nich termin „drapieżni wydawcy” (z ang. predatory publishers). Praca ta może również stanowić „poradnik” dla bibliotekarzy oraz naukowców, ponieważ prezentuje mechanizmy, którymi posługują się ci wydawcy oraz sygnalizuje czym warto się kierować przy wyborze czasopisma do publikacji.

 Abstract
Open Access is an initiative (started more than twenty years ago) where users get free access to scientific publications.
The purpose of this paper is to draw attention to a negative aspect of Open Access: “predatory publishers” fraud. The paper can also serve as a “guide” for scientists and librarians, because it describes methods used by dishonest publishers and points how to verify a publisher before submitting an article.


Anna Krzemińska / Centrum Informacji Naukowej, Biblioteka i Archiwum Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie

Archiwa – Biblioteki – Repozytoria: wspólne działanie w modelu otwartego dostępu do publikacji naukowych i danych badawczych czy „kolizja interesów”?
Archives – Libraries – Repositories: common activity in the open access to scientific publications and research data model or „interests clash”?

Streszczenie
Istnieniu archiwów, bibliotek oraz muzeów towarzyszy odwieczny niemal spór o podział kompetencji w odniesieniu do gromadzonych zbiorów i pełnionych zadań. Dzisiaj, w dobie szeroko pojmowanego dokumentu elektronicznego, pojawia się inna triada: archiwa, biblioteki i repozytoria. Te trzy struktury łączy niewątpliwie fakt, że gromadzą zbiory w celu ich udostępniania. Ideą nadrzędną staje się udostępnianie w modelu otwartym. Rodzi się pytanie o kompetencje tych trzech struktur, każdej z osobna, zwłaszcza w przypadku ich funkcjonowania w ramach jednej instytucji naukowo-badawczej. Czy dochodzi do wzajemnego zazębiania się przedmiotu zainteresowania archiwów, bibliotek i repozytoriów? Co powinny gromadzić archiwa, co biblioteki, a co powinno znaleźć się w repozytoriach? Czy ma miejsce wzajemne uzupełnianie się w ramach pełnionych ról? Odpowiedzi na te pytania, na kanwie modelu otwartego dostępu do publikacji naukowych i danych badawczych, będą treścią zasadniczą wystąpienia.

Abstract
Dispute regarding a division of competences, in respect of gathered collections and performed functions, accompanies existence of archives, libraries and museums. Nowadays, in the time of broadly defined electronic document, appears other trio: archives, libraries and repositories. These tree structures connect a fact, that gather collections for making available. The making available in model of open access becomes superior idea. Arises a question: what are competences these tree structures, every separately, particularly in the case functioning these within the framework one scientific-research institution? Do come about mutual dovetailing a subject of interest of archives, libraries and repositories? What should to collect archives, libraries and repositories? Do take place mutual completion in respect to performed tasks? Answers to these questions will be key part of speech, upon open access to scientific publications and research data model.


Anna Krzyżelewska-Kowalewska, Agnieszka Milewska / Biblioteka Główna GUMed

Need my help? – studenci English Division w bibliotekach polskich uczelni medycznych: badania wieloośrodkowe
Need my help? – English Division students at the Polish medical universities libraries: a multicenter study

Streszczenie
Postępująca globalizacja sprawia, iż z roku na rok zwiększa się liczba polskich studentów wybierających naukę w innych krajach, do Polski zaś coraz liczniej przybywają studenci zagraniczni, którzy stanowią znaczącą grupę użytkowników naszych akademickich bibliotek. Skierowana do nich oferta edukacyjna nakłada na biblioteki dodatkowe obowiązki, polegające na rozpoznawaniu oczekiwań informacyjnych wspomnianej grupy czytelników, udostępnianiu im odpowiedniej literatury oraz wyeliminowaniu ewentualnych barier na linii student-bibliotekarz. Ta sytuacja sprawia, iż biblioteki akademickie, będąc przestrzenią nauki, są również miejscem spotkań wielu kultur. Niestety, kontakty te nie zawsze są wolne od braku zrozumienia, wzajemnych uprzedzeń czy stereotypów. W ubiegłorocznych badaniach próbowaliśmy dociec źródeł problemów adaptacyjnych występujących wśród studentów English Division GUMed. W następstwie przedstawionych na XXXII Konferencji Problemowej Bibliotek Medycznych wyników zrodziła się potrzeba dalszych, tym razem wieloośrodkowych badań, na podstawie których spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy studenci English Division nadal są wyzwaniem dla polskich bibliotek medycznych i co możemy zrobić, aby im stworzyć lepsze warunki do adaptacji na naszych uczelniach i studiowania.

Abstract
Progressing globalization causes a year-on-year increase in the number of Polish students choosing the education in other countries, whereas more and more overseas students are coming to Poland and constitute a considerable user group of our academic libraries. The presence of foreign students at our universities impose additional duties on libraries, such as recognition of their needs, enabling them an access to the relevant literature and eliminating possible barriers between student and librarian. This situation makes academic libraries, being a place for learning, also a meeting place for many cultures. Unfortunately, these contacts are not always free of a lack of understanding, mutual prejudice or stereotypes. In the last year’s surveys we tried to investigate sources of adaptive problems arising among English Division students of the MUG. In consequence of the results presented during the 32nd Annual Polish Medical Libraries Conference the need for research in form of multicenter surveys has been identified. We will try to answer the question whether English Division students are still challenge for Polish medical libraries and what we c  an do at our universities to create for these students conditions for adaptation and for studying.


Anna Kwiecińska / Biblioteka Główna WUM

Cyfrowy dostęp do dysertacji doktorskich jako jeden z komponentów modelu otwartej nauki+
Digital access to doctoral dissertations as one of the components of the model of open science

Streszczenie
Otwarty dostęp do publikacji jest jednym z elementów współczesnej dystrybucji wiedzy naukowej. Celem referatu jest przedstawienie roli bibliotek akademickich w realizacji założeń Open Access w Polsce w kontekście udostępniania online pełnotekstowych prac dyplomowych; naświetlenie uwarunkowań prawnych towarzyszących zarządzaniu zasobami cyfrowymi; analiza kolekcji prac naukowych w uczelnianych bibliotekach cyfrowych i repozytoriach; przybliżenie tematu udziału polskich doktoratów w międzynarodowym projekcie DART-Europe, dotyczącym współpracy bibliotek naukowych i konsorcjów bibliotecznych w umożliwianiu zdalnego dostępu do europejskich dysertacji.

Abstract
Open access publishing is one of the elements of modern scientific knowledge distribution. The purpose of this paper is to present the role of academic libraries in practice the Open Access in Poland in the context of providing online PhD theses. This presentation will be consist of general description of juridical aspects in the management of digital resources; analysis collections of dissertations in academic digital libraries and repositories. Author will also present Polish PhD theses participate in an international project DART-Europe (a partnership of research libraries and library consortia working together to improve global access to European research theses).


Katarzyna Maćkiewicz / Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Wewnętrzny System Zapewniania Jakości Kształcenia w Bibliotece Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Internal Quality Assurance
of Education System in the University Library of University of Warmia and Mazury in Olsztyn

Streszczenie
Polityka jakości kształcenia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie opiera się na funkcjonowaniu Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia. Jednym z jego elementów są procedury i dokumenty opracowywane przez Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia w Bibliotece Uniwersyteckiej w Olsztynie (BU). Zespół ten określa zadania projakościowe i sposób ich realizacji. Odpowiada za wspieranie procesów naukowo-badawczych i dydaktycznych, opracowuje kartę samooceny BU, dokonuje analizy mocnych i słabych stron BU, przeprowadza ankietyzację satysfakcji użytkowników. Dokumenty i analizy Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia w Bibliotece Uniwersyteckiej mają charakter jawny i są publikowane na stronie WWW BU.
W referacie zostaną przedstawione podstawy prawne Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia (WSZJK), cel i zadania bibliotecznego zespołu WSZJK; omówione zostaną procedury wprowadzone w Bibliotece Uniwersyteckiej, karty samooceny jednostki, analiza SWOT BU oraz wyniki corocznej ankietyzacji użytkowników.

Abstract
The quality of education policy at the University of Warmia and Mazury in Olsztyn is based on the functioning of the Internal Quality Assurance of Education System. One of its elements are the procedures and documents developed by the Quality Assurance of Education Team in the University Library in Olsztyn (UL). This team defines the tasks and how they are pro-quality implementation. It is responsible for supporting the processes of research and teaching, it develops self-evaluation card of the library, analyzes the strengths and weaknesses of the library, conducts questionnaire of user satisfaction. The documents and analyzes of the Internal Quality Assurance of Education System in the University Library are open to the public and are published on the website UL.


Jolanta Przyłuska, Anna Radomska / Biblioteka Naukowa Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi

Rola biblioteki w ekosystemie instytucji naukowej
A library in the ecosystem of a scientific institution

Streszczenie
Biblioteka w instytucji naukowej gromadzi zasoby wiedzy wykorzystywane na użytek działalności naukowo-badawczej i edukacyjnej. Zasób biblioteczny to nie tylko potencjał wiedzy zawarty w książkach i czasopismach, ale też ważny element w systemie informacji o instytucjach badawczych, ludziach nauki, projektach badawczych, publikacjach i osiągnięciach naukowych. Biblioteka zapewniając dostęp do zasobów wiedzy, dając wsparcie informacyjne w badaniach naukowych instytucji staje się istotnym ogniwem skutecznej komunikacji naukowej. Referat jest próbą spojrzenia na rolę biblioteki w ekosystemie instytucji naukowej. Punktem wyjścia będzie artykuł z wybranego czasopisma naukowego, gromadzony w bibliotece a pochodzący z dorobku publikacyjnego instytucji badawczej. Na podstawie elementów informacji w nim zawartych, obok treści artykułu, zostaną przedstawione powiązania z systemem informacyjnym środowiska naukowego.

Abstract
A library in a scientific-research institution gathers knowledge resources for the purpose of scientific-research and educational activities. Resources of a library include not only knowledge potential contained in books and journals, but also an important element within the system of information about scientific-research institutions, people of science, research projects, publications and scientific achievements. A library through providing access to the knowledge resources, through providing information support in scientific research becomes a significant link in efficient scientific communication. The paper is an attempt to look at the role of a library in the ecosystem of a scientific institution. An article from a selected scientific journal, collected in a library and coming from the publishing achievements of an institution will be the starting point. Based on the elements of information contained in it, next to the content of the article, relationships with the information system of scientific environment will be presented.


Jolanta Przyłuska, Anna Radomska / Biblioteka Naukowa Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi

Tworzenie wizytówki instytucji w Polskiej Bibliografii Naukowej – zadania dla bibliotek
Creating a mark of an institution in the Polish Scholarly Bibliography – tasks for libraries

Streszczenie
Ustawa o zasadach finansowania nauki z późniejszymi zmianami nakłada na instytucje naukowe w Polsce obowiązek przekazywania danych do Zintegrowanego Systemu Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym POL-on. Wśród gromadzonych przez POL-on danych o jednostkach znajdują się także informacje o dorobku publikacyjnym pracowników, które tworzą zasób Polskiej Bibliografii Naukowej (PBN). Instytucje lub autorzy przesyłają informacje o powstałych publikacjach, które po weryfikacji przez upoważnionych redaktorów są udostępniane na portalu http://pbn.nauka.gov.pl. W ten sposób powstaje publiczna wizytówka instytucji promująca osiągnięcia poszczególnych autorów i jednostek naukowych, gdzie oprócz podstawowych danych bibliograficznych będzie można zdeponować pełne teksty publikacji. Możliwość generowania statystyk i raportów może być ważnym elementem działań informacyjnych instytucji nauki. Referat jest próbą spojrzenia na bibliotekę jako jednostkę organizacyjną, która posiada narzędzia i doświadczenie w budowaniu wizerunku w tym zakresie.

Abstract
The act on the principles of science financing as amended, requires scientific-research institutions in Poland to transmit the data to the Integrated Information System for Science and Higher Education POL-on. Among the data collected by POL-on and concerning these institutions, there is also information about publishing achievements of the employees, which creates resources of the Polish Scholarly Bibliography (PBN). Institutions or authors send data on publications, which after being verified by authorized editors, are available at the portal http://pbn.nauka.gov.pl. This way a public image of the institution promoting achievements of individual authors and scientific-research institutions is created where, apart from elementary bibliographic data, full texts of publications will be deposited. The possibility to generate statistics and reports may be an important element of informative activities of scientific institutions. This paper is an attempt to look at a library as at an organizational unit, which possesses tools and experience in building an image within this respect.


Justyna Seiffert / Biblioteka SUM w Katowicach

Nowoczesne narzędzie wykorzystane do udostępnienia historycznej wiedzy. Konwersja bazy „Centrum Dokumentacji Dziejów Medycyny i Farmacji Górnego Śląska” do systemu Aleph
Application of modern tool in historical knowledge database. Conversion of „History of Medicine and Pharmacy of the Upper Silesia Documentation Centre” database into Aleph system

Streszczenie
Celem konwersji było przeniesienie zawartości bazy „Centrum Dokumentacji Dziejów Medycyny i Farmacji Górnego Śląska” z dotychczasowego oprogramowania do programu Aleph i uzyskanie funkcjonalności umożliwiającej pełne wykorzystanie walorów tego bogatego źródła informacji. Baza w postaci elektronicznej powstała w Bibliotece Śląskiej Akademii Medycznej (obecnie Biblioteka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach) w 2005 r., jednak materiały były gromadzone i przygotowywane do opublikowania już od 1988 r. Pełnotekstowa baza, obejmująca swoją tematyką dzieje górnośląskiej medycyny i farmacji, oparta jest na źródłach archiwalnych, zarówno drukowanych jak i rękopiśmiennych, a także wzbogacona o zbiory ikonograficzne.
Baza w nowej postaci w systemie Aleph została podzielona na 6 części odpowiadających dotychczasowemu podziałowi. Są to: hasła biograficzne, kalendarium, hasła rzeczowe SUM, nekrologi, literatura, zespoły archiwalne. Dzięki elastyczności systemu Aleph możliwe było dostosowanie systemu do potrzeb bazy tekstowej.
Konwersja jest przykładem udanej współpracy bibliotekarzy oraz informatyków, zarówno z Biblioteki SUM, jak i firmy Aleph Polska.

Abstract
The goal of the conversion was transferring content of the database „History of Medicine and Pharmacy of the Upper Silesia Documentation Centre” from previous “homemade” tool into Aleph system. We wanted to achieve the same functionality as in previous environment, providing means to expose the best of the database content. The database was established in 2005, but sources had been collected and prepared for publishing since 1988 in the Library of Silesian Medical Academy (currently Library of Medical University of Silesia, Katowice). Database, which contains information about history of Upper Silesia medicine and pharmacy, have been supplied by archival sources, both published and unpublished, and enriched by graphics.
Database in new shape of Aleph system was divided into 6 parts reflecting previous division: biographical entries, SUM events calendar, SUM subject entries, obituaries, auxiliary literature, archival complexes. Due to Aleph system flexibility adoption to fulltext database requirements was possible.
The conversion is an example of successful cooperation of librarians and IT specialists, both from SUM Library and Aleph Polska.


Renata Sławińska / Biblioteka Główna UM we Wrocławiu
   Anastazja Śniechowska-Karpińska, Renata Birska
/ Biblioteka Główna UM w Lublinie

Ocena pracowników i opisy stanowisk w bibliotekach naukowych (medycznych) - zbędny formalizm organizacyjny czy niezbędny element zarządzania (dwugłos w sprawie z advocatus diaboli w tle...)

Streszczenie
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, ze zm.) o finansach publicznych nałożyła na kierowników jednostek sektora publicznego obowiązek zapewnienia kontroli zarządczej, rozumianej jako ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy (Art. 68 ust. 1). Wdrożenie systemu kontroli zarządczej w uczelniach prowadziło do podjęcia różnych czynności porządkujących poszczególne aspekty funkcjonowania organizacji, w tym także działań mających na celu lepsze zarządzanie pracownikami. Elementem tego systemu jest wprowadzenie okresowej oceny pracowników nie będących nauczycielami akademickimi, czy też formularzy szczegółowych opisów stanowisk.
Czy działania te umożliwiły uzyskanie lepszej wiedzy o pracownikach i wykonywanych przez nich obowiązkach służbowych, czy też raczej przyczyniły się do zwiększenia biurokracji, tworzenia dokumentów zbędnych i nie mających zastosowania w praktyce? Czy pozwoliły kierownikom na lepsze poznanie i wykorzystanie możliwości podległych im pracowników, dały argumenty i narzędzia awansowania i wynagradzania? Czy skłoniły pracowników do autorefleksji, stały się inspiracją do podnoszenia kwalifikacji, zdobywania nowych umiejętności lub chociażby korekty zachowań niewłaściwych?

Abstract
The Act of 27 August on public finance (Journal of Laws of 2013, item 885 as amended) imposed on the management of public sector units the requirement of internal control designed to monitor units operations and ensure lawful, cost-effective and timely realization of objectives (Item 68, Article 1). The requirement of internal control and supervision forced the institutions to undertake a series of actions and changes on organizational and functional level, including actions aimed at better management of human resources. As a result of these changes, periodical staff performance appraisals and assessments were introduced (of non-academic staff) as well as positions descriptions forms.
The question is, have these assessments helped the supervisors gain better knowledge of staff and their performance or have they just imposed bureaucratic burden on the supervisors forced to produce forms that are of no value and are not practical. Have the evaluations helped the managers to better benefit from the knowledge and skills of their employees? Do they give grounds for promotion? Are managers given tools to offer financial incentives for good performance? Can the assessments be helpful for staff as a way of self -assessment? Can they inspire staff to develop their skills and raise qualifications or improve their performance?


Janusz Springer / Zakład Prewencji i Dydaktyki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

"My" kontra "Oni", czyli (dez)integracja polsko- i anglojęzycznych studentów medycyny
"We" versus "They" or (dis)integration of the Polish and English speaking medical students

Streszczenie
Powszechnie wiadomo że anglo- oraz polskojęzyczni studenci polskich uczelni medycznych nie są ze sobą zintegrowani i żyją na kampusach w niemal całkowitej separacji. Wywiady ze studentami Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wskazują, że owa separacja wynika z niemal identycznego oraz w większości błędnego wzajemnego postrzegania się. Owo postrzeganie jest ugruntowane na "informacjach" przekazywanych przez studentów starszych lat oraz niestety również przez niektórych pracowników dydaktycznych. Biblioteki pełnią wyjątkową rolę na kampusach jako otwarte i wspólne przestrzenie do nauki. Dlatego pracownicy bibliotek uczelni medycznych mają dogodną okazję obserwować zachowania obu grup studentów, jak i ich wzajemne nastawienie oraz wywierać na nie wpływ.

Abstract
It is well-known that English and Polish speaking students at Polish medical universities are disconnected from each other and instead coexist on campuses in nearly complete separation. Based on in-person interviews with students of the Medical University of Gdańsk, it is clear that this separation is based on nearly identical and mostly false perceptions of each other. These perceptions are built on "information" repeated by older medical students and unfortunately by some teaching staff. Libraries have a unique role on campuses as open and shared learning spaces. Therefore, medical university library staff have a unique opportunity to observe the attitudes and behavior of students and to influence them.


 Anastazja Śniechowska-Karpińska, Renata Birska / Biblioteka Główna UM w Lublinie

Na zakręcie? - dyplomowani bibliotekarze w bibliotekach uczelni medycznych w nowej sytuacji prawnej
At the Crossroads? - certified librarians in the libraries of medical universities facing new legal situation

Streszczenie
W związku ze zmianami wprowadzonymi przez tzw. ustawę deregulacyjną uległy zmianie wymagania kwalifikacyjne dla kandydatów na bibliotekarzy dyplomowanych. Ustawa nakazuje uczelniom określenie w statucie wymagań i kwalifikacji zawodowych dla tej grupy pracowników. W tej sytuacji Konferencja Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich (KDBASP) opracowała swoje rekomendacje, które zostały pozytywnie przyjęte przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Stworzyło to wydawać by się mogło idealny punkt wyjścia dla ujednolicenia zapisów w wewnętrznych aktach prawnych poszczególnych uczelni. Jednak już w odniesieniu do sytuacji bibliotekarzy dyplomowanych zatrudnionych w bibliotekach państwowych szkół wyższych Lublina widać, że w praktyce często wybierano różne rozwiązania oraz inne niż te, zawarte w rekomendacji KDBASP.
Referat zakłada analizę regulacji wewnętrznych obowiązujących w polskich uczelniach medycznych oraz przeprowadzenie ankiety dla uzyskania obrazu perspektyw rozwoju tej grupy zawodowej w nowej sytuacji prawnej.
Ponieważ zmiany o charakterze deregulacyjnym dotknęły też pozostałych stanowisk bibliotekarskich, badanie zakłada również rozpoznanie ścieżki awansowej bibliotekarzy nie będących nauczycielami akademickimi.

Abstract
Following the changes made in the deregulation law the requirements for becoming a certified librarian were altered. The law orders the universities to define the requirements and professional qualifications of this group of employees in the statute. In light of this, the Conference of Library Directors of Polish Higher Learning Institutions has created their own recommendations which were accepted by the Conference of Rectors of Polish Higher Learning Institutions. This has resulted in an apparently perfect starting point to uniformity of internal regulations of the respective universities. However, judging by the situation of certified librarians employed in the libraries of
public higher learning institutions in Lublin, it can be observed that different solutions than those recommended by the Conference of Library Directors of Polish Higher Learning Institutions have been chosen.
The essay suggests an analysis of internal regulations applied at Polish medical schools and conducting a poll in order to obtain a comprehensive understanding of the development perspective for this occupational group in the new legal situation.Since the deregulation also affected other librarian positions, the research aims to look at the promotion path of librarians who are not academic teachers.


Anna Uryga / Biblioteka Medyczna UJ - CM w Krakowie

Biblioteka – miejsce czytania, miejsce działania. Kreślenie przyszłości – scenariusze i strategie dla medycznych bibliotek uczelnianych na podstawie wybranej literatury i empirii
Library – place for reading, place of action. Future scenarios with strategic planning for university medical libraries: literature review and our own experience

Streszczenie:
W lansowanym ostatnimi czasy paradygmacie BIBLIOTEKA, która do tej pory definicyjnie opierała się na trzech zintegrowanych ze sobą osiach: przestrzeni fizycznej, źródłach wiedzy i zasobach ludzkich, musi dzisiaj każdy z tych aspektów traktować rozdzielnie. Przeglądając anglosaską literaturę z ostatnich 8 lat na temat trendów akademickiego bibliotekarstwa ujawnia się pewien paradoks polegający na analogowo-cyfrowych rozbieżnościach. Wydaje się bowiem, że sieciowe kolekcje cyfrowe nie wymagają budynku (nie jest on już jedynym punktem odniesienia i dystrybucji źródeł informacji); mury Biblioteki mogą przyjmować nowe funkcje, zaś bibliotekarze powinni odgrywać niestandardowe role. Aby nie popadać w pułapkę stereotypów przewidując tę samą przyszłość dla trzech bardzo różnych aspektów, a także aby nie powiększać presji na natychmiastową metamorfozę – można przyjąć kilka wybranych scenariuszy i podjąć decyzje w kwestii przekształceń danej Biblioteki we właściwym dla siebie czasie. Referat zestawia trendy, wskazuje ogólne i szczegółowe priorytety oraz prezentuje obszary możliwe do zagospodarowania przez polskie biblioteki medyczne w najbliższych latach.

Abstract
In the recently promoted LIBRARY paradigm, library was defined as a combination of three integrated components: physical space, sources of knowledge and human resources, but now each of the components has to be treated separately. A literature search of articles published in English within the last eight years, covering trends in academic librarianship, revealed a certain paradox of analog-digital divergences. It seems that buildings are not needed for the digital collections (as building is no longer the only point of reference and distribution of information) but the library buildings can be used for other activities and the librarians can take unconventional roles. In order not to fall into the trap of stereotypes when expecting the same future for these three components and taking into account that the pressure on immediate library metamorphosis should not be increased, some scenarios can be selected and decisions made on how to transform a certain library. This article presents the current trends in librarianship and contains discussion of general and detailed priorities together with new challenges for Polish medical libraries in the coming years.


Anna Uryga, Jolanta Cieśla / Biblioteka Medyczna UJ - CM w Krakowie
   Lucjan Stalmach / Dział Infrastruktury Sieciowej UJ w Krakowie

Systemy ontologii medycznych – o czym powinni wiedzieć bibliotekarze. Wyniki prac prowadzonych w ramach projektu SYNAT
Medical Ontology Systems – What Each Librarian Should Know. Results of the SYNAT/PASSIM National Project.

Streszczenie
Różne systemy kodowania służą różnym celom i różnym grupom odbiorców. Stworzenie systemu, który łączyłby różnorodne funkcje to cel ontologii medycznych. Ontologie opisują złożone zależności pomiędzy pojęciami, czerpiąc z rozproszonych źródeł wiedzy. Obejmują wiedzę na temat fragmentu rzeczywistości ustrukturyzowaną w sposób pozwalający na wnioskowanie i wielokrotne wykorzystanie tej wiedzy. Sposobem reprezentacji wiedzy w ontologiach są mapy pojęć (topic maps) lub sieci semantyczne (semantic web). Sieć semantyczna zbudowana jest z grafów, które odzwierciedlają różnorodne powiązania znaczeniowe między pojęciami, np. nadrzędność, podrzędność, synonimię, cechy, konotacje.
Referat omawia dwa raporty dotyczące zagadnienia ontologii medycznych, które powstały w Bibliotece Medycznej UJ CM w ramach projektu SYNAT/PASSIM (dla przypomnienia: projektu realizowanego przez NCBiR w latach 2011-2013 w celu stworzenia platformy hostingowej i komunikacyjnej dla sieciowych zasobów wiedzy dla nauki, edukacji i otwartego społeczeństwa wiedzy). Pierwszy z nich dotyczy tezaurusów i ontologii w mechanizmach repozytoriów cyfrowych wspomagających indeksowanie i wyszukiwanie informacji na takich przykładach jak portal NextBio.com, CISMef, HealthFinland i DIAL. Drugi z prezentowanych raportów podsumowuje z kolei rezultaty analiz systemów słownikowych w oparciu o zasoby UMLS oraz omawia ich zastosowanie w serwisach medycznej informacji naukowej. Na zakończenie przedstawione zostaną najważniejsze naszym zdaniem priorytety sprzyjające rozwojowi sieci semantycznych na gruncie polskim.

Abstract
Various encoding systems are intended for different goals and different recipients. The aim of medical ontologies is to develop a system, which would link a variety of functions. Ontologies describe complex relationships between concepts derived from various dispersed sources of knowledge. Ontology deals with the nature of a piece of reality. This knowledge is structured, which means that inference and multiple use are possible. Topic maps or semantic webs are representations of knowledge in ontologies. Semantic web is a graph-based environment reflecting different links between the concepts (e.g. broader and narrower terms, synonyms, features, connotations.
This presentation covers two reports on medical ontologies which were developed in the JU MC Medical Library as a part of the SYNAT/PASSIM national project. (Project developed in the years 2010-2013 by the National Centre for Research and Development (NCBiR) in order to establish a hosting and communication repository platform for network resources of knowledge to be used by science, education and open knowledge society.) The first report deals with thesauri and ontologies of digital repositories which are used in indexing and retrieval of information in the following systems: NextBio.com, CISMef, HealthFinland and DIAL. The second one combines the results of analyses of various controlled vocabulary systems contained in UMLS as well as their applications in the scientific medical information. In conclusion, the priorities for the development of semantic networks in Poland will be presented.


Krzysztof Włodarczyk, Agnieszka Czarnecka, Irmina Utrata / Biblioteka Główna WUM

Na pograniczu informacji naukowej
Frontiers in Information Science

Streszczenie
Jednym z kluczowych zadań Oddziału Informacji Naukowej jest wsparcie użytkowników w zakresie analizy dorobku publikacyjnego. W ostatnich latach obserwujemy w Bibliotece Głównej WUM niezwykle dynamiczny wzrost liczby przygotowywanej dokumentacji bibliometrycznej, a także rodzajów wyliczeń. Dla sprawnej realizacji zadań związanych z bibliometrią, kluczowe znaczenie mają kwestie formalne, regulowane m.in. przez lokalnie obowiązujące zasady punktacji publikacji naukowych, rozporządzenia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, komunikaty i zalecenia Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. Niejednokrotnie dochodzimy jednak do miejsca, gdzie sama znajomość dostępnych przepisów, fachowa literatura i wieloletnie doświadczenie przestają wystarczać. Jest to swoiste pogranicze informacji naukowej, pełne emocji miejsce pomiędzy rzetelnością naukową a szeroko rozumianym interesem autora. W pracy stawiamy pytania, które nasuwają się w trakcie analiz problematycznego dorobku publikacyjnego, m.in.: jaki wpływ w omawianym temacie ma niejednorodna polityka wydawnicza? czy na podstawie jednego źródła można dokonać właściwej i wiarygodnej oceny? jaka jest dopuszczalna granica poszukiwania afiliacji? Niniejsza praca jest opisem naszych doświadczeń, a także poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie jak możemy współpracować lokalnie i ponadlokalnie, żeby wypełnić tytułowe „pogranicze” dzisiejszej informacji naukowej.

Abstract
Department of Information Science plays a major role in supporting the academic staff in the evaluation of scientific achievements. In recent years, in the Main Library of Medical University of Warsaw, we have seen significant increase in demand for these services. Reliability and validity of carried out tasks is ensured by the application of internal principles for the evaluation of scientific publications, regulations of the Ministry of Science and Higher Education and guides from the Central Commission for Academic Degrees and Titles. Sometimes, however, we find ourselves in a place where the knowledge of regulations, available literature and years of experience are no longer enough. This is the frontier of information science: a full of emotions place between scientific integrity and the wide spectrum of author’s interest. In this publication we recall questions, that we often ask ourselves during problematical evaluations of hard cases: Is one source always enough to evaulate right? How far should one look for author’s affiliation? Is the policy of the publisher affecting our judgment? Do we have the right to judge? Here, we share our experience and seek answer to a question: how we can work together to bring some light into this dark frontier?